|
De tweeëntwintigste les - Het aanwijzend voornaamwoord
Bespreking
Ik zal u nu wat leren over de Turkse aanwijzende voornaamwoorden. De
regel is zowat gelijk als die van in het Nederlands, ze komen voor het
zelfstandig naamwoord en ze kunnen ook zelfstandig gebruikt worden. De
drie voornaamste zijn : o (dat, die), şu (dat, die)
en bu (dit, deze).
Het verschil dat in het Turks tussen "o" en
"şu" bestaat,
bestaat in het Nederlands niet. "O" wordt gebruikt voor iets dat ver
weg staat, "şu" wordt gebruikt voor iets dat niet in de
buurt staat maar dat toch ook niet ver weg staat en "bu" wordt gebruikt voor
iets dat dichtbij staat.
Voorbeelden
| dat boek |
o kitap |
|
dat boek |
şu kitap |
|
dit boek |
bu kitap |
|
|
|
| Dat is mooi. |
Güzel o. |
| Dat is mooi. |
O Güzel. |
|
Dat is mooi. |
Güzel
şu. |
|
Dat is mooi. |
Şu güzel. |
|
Dit is mooi. |
Güzel bu. |
|
Dit is mooi. |
Bu güzel. |
|
|
|
|
Dat boek is niet mooi. |
O kitap güzel değil. |
|
Dat boek is interessant. |
Şu kitap enteresan. |
|
Dit boek is mooi. |
Bu kitap güzel. |
|
|
|
|
Dat meisje is mooi. |
O kız güzel. |
|
Die jongen is knap. |
O erkek yakışıklı. |
|
|
|
|
Deze man is mijn geliefde. |
Bu adam sevgilim. |
|
Deze man is mijn eeuwige geliefde. |
Bu adam ebedî sevgilim. |
|
Deze mooie vrouw is mijn geliefde. |
Bu güzel kadın sevgilim. |
|
Deze mooie vrouw is mijn eeuwige geliefde. |
Bu güzel kadın
ebedî sevgilim. |
De bovenstaande zinnen gebruiken de standaard woordvolgorde,
het onderwerp staat altijd vooraan. Echter, in muziek en
gedichten en soms ook wel in de spreektaal wordt hier vanaf geweken en komt
het onderwerp (inclusief het voornaamwoord) achteraan te staan :
|
Dat boek is niet mooi. |
Güzel değil o
kitap. |
|
Dat boek is interessant. |
Enteresan şu kitap. |
|
Dit boek is mooi. |
Güzel bu kitap. |
|
|
|
Gebruik deze afwijking van de standaard
woordvolgorde met mate!
Dit/Dat is...
Voor zulke zinnen zijn de onderstaande vertalingen mogelijk, de eerste
versie is telkens de voorkeurversie. Ik ben geen taalkundige en het ontbreekt
mij de kennis om u exact uit te leggen waarom het zo moet zijn. Mijn
excuses.
| Dat is mooi. |
O Güzel. |
| Dat is mooi. |
Güzel o. |
|
Dat is mooi. |
Şu güzel. |
|
Dat is mooi. |
Güzel
şu. |
|
Dit is mooi. |
Bu güzel. |
|
Dit is mooi. |
Güzel bu. |
|
|
|
| Dat is een mooi
boek. |
O güzel bir kitap. |
| Dat is een mooi
boek. |
Güzel bir kitap o. |
|
Dat is een
mooi boek. |
Şu güzel bir kitap. |
|
Dat is een
mooi boek. |
Güzel bir kitap
şu. |
|
Dit is een
mooi boek. |
Bu güzel bir kitap. |
|
Dit is een
mooi boek. |
Güzel bir kitap bu. |
| |
|
| Dat is het boek. |
O kitap. |
| Dat is het boek. |
Kitap o. |
|
Dat is het
boek. |
Şu kitap. |
|
Dat is het
boek. |
Kitap
şu. |
|
Dit is het
boek. |
Bu kitap. |
|
Dit is het
boek. |
Kitap bu. |
|
|
|
| Dat is het mooie
boek. |
O güzel kitap. |
| Dat is het mooie
boek. |
Güzel kitap o. |
|
Dat is het
mooie boek. |
Şu güzel kitap. |
|
Dat is het mooie boek. |
Güzel kitap
şu. |
|
Dit is het mooie boek. |
Bu güzel kitap. |
|
Dit is het mooie boek. |
Güzel kitap bu. |
Onregelmatig meervoud
Uit een van de eerste
lessen, met name les 8, weet je dat het meervoud van "o"
(3de persoon enkelvoud) "onlar" (3de
persoon meervoud) wordt. Dit is dus het Turkse woordje "o"
plus de meervoudssuffix "-lEr" en dan nog een
vreemde "n" ertussen. Net zoals
die "o"
krijgen ook "bu" en "şu"
deze afwijking in het meervoud. We krijgen dus :
| enkelvoud |
meervoud |
| o |
onlar |
|
bu |
bunlar |
| şu |
şunlar |
En nu nog wat voorbeelden van het meervoud :
| Deze zijn mooi. |
Bunlar güzel. |
|
Die zijn lelijk. * |
Onlar çirkin. |
| Die zijn lelijk.
* |
Şunlar çirkin. |
* Als het object niet te
ver weg is dan gebruik je "şunlar",
is het object ver weg is dan gebruik je "onlar".
Opgelet! Het
Turkse woord "o" valt samen met de externe persoon "hij
of zij".
De context zal hier verduidelijking moeten brengen.
Voorbeeld van de verschillende vertaalmogelijkheden :
| Dat is niet mooi. |
Şu güzel
değil. |
(zelfstandig gebruikt aanwijzend voornaamwoord,
niet te ver weg) |
| Dat is niet mooi. |
O güzel
değil. |
(zelfstandig gebruikt aanwijzend voornaamwoord,
ver weg) |
|
Zij is niet mooi. |
O güzel
değil. |
(externe 3de persoon, enkelvoud, vrouwelijk) |
| (Hij is niet mooi.) |
(O güzel
değil.) |
(externe 3de persoon, enkelvoud, mannelijk) |
| Het is niet
mooi. |
O güzel
değil. |
(externe 3de persoon, enkelvoud, onzijdig) |
| |
|
|
| Dat is niet mooi. |
Güzel
değil şu. |
(zelfstandig gebruikt aanwijzend voornaamwoord,
niet te ver weg) |
| Dat is niet mooi. |
Güzel
değil o. |
(zelfstandig gebruikt aanwijzend voornaamwoord,
ver weg) |
|
Zij is niet mooi. |
Güzel
değil o. |
(externe 3de persoon, enkelvoud, vrouwelijk) |
| (Hij is niet mooi.) |
(Güzel
değil o.) |
(externe 3de persoon, enkelvoud, mannelijk) |
| Het is niet
mooi. |
Güzel
değil o. |
(externe 3de persoon, enkelvoud, onzijdig) |
|
|
|
|
|
Zij is niet mooi. |
Güzel
değil. |
(3de persoon, enkelvoud, vrouwelijk) |
|
(Hij is niet mooi.) |
(Güzel
değil.) |
(3de persoon, enkelvoud, mannelijk) |
|
Het is niet mooi. |
Güzel
değil. |
(3de persoon, enkelvoud, onzijdig) |
Laatste keer dat ik dit vermeld: onthoud dat voor jongens "knap" (yakışıklı)
gebruikt wordt.
Deze tekst is door mezelf opgesteld, gelieve hem niet te
kopiëren zonder voorafgaande toestemming, om deze te bekomen mail me dan op
: < fibergeek @ codegurus.be > (gelieve de spaties te verwijderen!). U
kan me op dit e-mailadres ook bereiken i.v.m. opmerkingen, bedenkingen en/of
vragen.
|